شیر مادر علاوه بر این که تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز کودک را در شش ماه اول زندگی تأمین می‌کند، سرشار از موادی است که برای مبارزه با بیماری‌ها از کودک محافظت می‌کند. کارشناسان توصیه می‌کنند تغذیۀ نوزاد به خصوص در شش ماه اول منحصراً و فقط با شیر مادر انجام شود، زیرا هیچ چیز جایگزین شیر مادر در طول این شش ماه نیست.

مزایای تغذیه با شیر مادر :

1-    محافظت نوزاد از بیماری‌ها و خطرات دیگر

ثابت شده است که ویروس‌های معده، اسهال، بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی، عفونت‌های گوش و مننژیت در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر بروز می کند و زمانی هم که به وجود می‌آید خفیف است و تغذیۀ نوزاد فقط با شیر مادر یعنی بدون غذای جامد، شیر خشک یا آب، به مدت حداقل شش ماه بیشترین محافظت را از کودک به عمل می‌آورد.

عامل اصلی ایمنی شیر مادر، ماده‌ای به نام ایمونوگلوبولین ترشحی A است که در مقادیر زیاد در آغوز یا همان اولین شیر مادر در 48 ساعت اول بعد از زایمان وجود دارد . و بدن کودک  را از    موادمضر مانند مثل ویروس‌ها و باکتری‌ها محافظت می کند. همچنین محافظتی که تغذیه با شیر مادر از کودک در برابر بیماری‌ها به عمل می‌آورد، تا مدت‌ها بعد از پایان شیردهی دوام می‌آورد. ضمنا تغذیه با شیر مادر می‌تواند خطر ابتلای نوزاد به برخی سرطان‌های دوران کودکی یا بیماری‌های قلبی عروقی در بزرگسالی را کاهش دهد.تغذیه با شیر مادر همچنین کودک را از ابتلا به بیماری‌ها یی که در مراحل بعدی زندگی بروز می‌کند مثل دیابت نوع یک و نوع دو، کلسترول بالا و بیماری‌های التهابی روده محافظت می کند.

2-    محافظت نوزاد از ابتلا به آلرژی و حساسیت

نوزادانی که با شیر خشک‌های مبتنی بر شیر گاو یا سویا تغذیه می‌شوند، بیشتر از نوزادان تغذیه‌ شده با شیر مادر، واکنش‌های آلرژیک نشان می‌دهند. مشخص شده که عوامل ایمن‌ساز مانند ایمونوگلوبولین ترشحی A که فقط در شیر مادر موجود است، با ایجاد یک لایۀ محافظتی در مجرای روده‌ای کودک به جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک به مواد غذایی کمک می‌کند. بدون این لایۀ محافظتی، کودک ممکن است دچار حساسیت و مشکل دیوارۀ روده شود.ودر پی آن پروتئین هضم‌ نشده به روده نفوذ کند و در آنجا باعث واکنش‌های آلرژیک و عوارض دیگر شود. نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، این لایۀ حفاظتی را ندارند و در نتیجه در برابر التهاب، آلرژی‌ها و دیگر عوارض سلامت در آینده آسیب‌ پذیرتر هستند.

3-    تقویت و افزایش هوش نوزاد

محققان همچنین تغذیه با شیر مادر را با رشد شناختی کودک ارتباط دا‌ده‌اند. مشخص شده که تغذیۀ  با شیر مادر، رشد شناختی کودک را به میزان قابل ‌توجهی بهبود می‌دهد. نوزادان نارس با وزن تولد بسیار پایین که پس از مدت کوتاهی بعد از تولد با شیر مادر تغذیه شدند، در مقایسه با نوزادان زودرسی که شیر مادر دریافت نکردند، در 18 ماهگی میزان رشد ذهنی بالاتری داشتند.

4-    پیشگیری از چا قی کودک

 تغذیه با شیر مادر به عنوان راهی برای کمک به کاهش خطر ابتلای کودک  به اضافه ‌وزن یا چاقی است. تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر، خطر ابتلا به چاقی یک کودک در نوجوانی یا بزرگسالی را کاهش می‌دهد و بیشترین تأثیر در کودکانی مشاهده شد که به طور انحصاری فقط با شیر مادر تغذیه شده‌اند..

5. رشد دستگاه گوارش کودک

آغوز یا همان شیری که در دو روز اول پس از زایمان در مقادیر کم تولید میشود، به رشد و کامل شدن دستگاه گوارش کودک کمک می‌کند وهضم آن نیز برای کودک آسان است.

6.کمک به بهبود زردی یا یرقان: 

تغذیه با آغوز و دفعات شیردهی منظم می‌تواند در رفع زردی نوزاد مؤثر باشد، زیرا به بدن کودک کمک می‌کند تا بیلی‌روبین اضافی را با سرعت بیشتری دفع کند. بیلی‌روبین، رنگ‌دانه‌ای در خون کودک است که می‌تواند باعث زرد شدن پوست نوزاد شود و این احتمال وجود دارد که زردی یا یرقان در نوزادان مادرانی مبتلا به دیابت بارداری شایع‌تر باشد.

7.کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری نوع دو در کودک

کودک مادر مبتلا به دیابت بارداری، ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع دو در سن‌های بالاتر دارد، اما شیردهی این خطر را کاهش می‌دهد.

« محسن امیدی »کارشناس ارشد تغذیه ،مسئول واحد تغذیه بیمارستان امیرالمومنین (ع)