عملکرد غده تیروئید

غده تیروئید، ترشح هورمون تیروکسین (T4 ) و تری یدو تیرونین (T3 )برعهده دارد و سلامت غده تیروئید ( با ترشح مناسب هر روز و شب ) نقش مهمی در سلامت متابولیسم های بدن دارد .

عامل عمده اختلالات غده تیروئید، فرایندهای اتوایمیون هستند که سبب تولید بیش ازحد هورمون های تیروئید ( تیروتو کسیکوز ) یا تخریب غده ای و تولید کمتر از حد طبیعی  هورمون های هیپوتیروئیدی می شوند .

فرایند های نئو پلاستیک در غده تیروئید می تواند به بروز خوش خیم یا سرطان تیروئید منتهی گردد .

 کاهش ترشح هورمون تیروئید می تواند بخشی از نارسایی های تیروئیدی ، هیپوتیروئیدی ثانویه باشد هیپوتیروئیدی مادر زادی 1 مورد از 4000 نوزاد وجود دارد ، اهمیت شناسایی و درمان زود هنگام آن از نقطه نظر تکامل کودک ، به ارائه برنامه های غربال گری نوزاد منجر شده است .

در مناطقی که کمبود ید وجود ندارد بیماریهای اتوایمیون و علل iatrogenic درمانی از بیشترین شیوع برخوردارند . حداکثر سن شیوع به حوالی 60 سالگی بوده و میزان شیوع با افزایش سن افزایش می یابد .

شایعترین علائم کم کاری تیروئید : خواب آلودگی ، خشکی پوست و موها ، عدم تحمل سرما ، ریزش موها ، تمرکز شکل ، حافظه ضعیف ، یبوست ، افزایش خفیف وزن ، همراه اشتهای کم ، تنگی نفس ، خشونت صدا ، کرامپ عضلانی و زیاد شدن خونریزی قائدگی می باشد .         

علل افزایش هورمون تیروئید عبارتند از هیپرتیروئید های اولیه (بیماری گریوز، گواترسمی مولتی ندولر ، آدنوم توکسیک ، زیاد بودن ید ، تخریب تیروئید ( تیروئیدیت، آمیو دارون ، پرتوتابی) ، بعضی سرطان های تیروئید و هیپوتیروئیدی ثانویه ( آدنوم غده هیپوفیز ) تیروکسیکوز حاملگی و .....

بیماری گریوز شایعترین علت  تیروکسیکوز بوده و سبب ایجاد 80-60 درصد موارد می شود و شیوع ان در زنان بیشتر از مردان می باشد و اوج شیوع آن 50-20 سالگی می باشد .

علائم بالینی عبارتند از :

عصبی بودن ، تحریک پذیری ، عدم تحمل گرما، تعریق فراوان ، تپش قلب ، خستگی ضعف ، کاهش وزن ، با افزایش اشتها ، اجابت مزاج مکرر و کم شدن قاعدگی ، بیمار مضطرب  بیقرار و ناآرام است و پوست گرم و مرطوب دارد .

البته در افراد مسن ممکن است علائم کلاسیک وجود نداشته باشد .

تظاهرات  اصلی عبارتند از کاهش وزن و خستگی .

لذا در صورت مشاهده علائم ذکر شده ( مخصوصا در صورت سابقه فامیلی بیماری های تیروئید ) فرد می بایست به پزشک متخصص داخلی جهت انجام تست های تیروئید مراجعه کند .

منبع : طب داخلی هاریسون

دکتر مهشید هوشنگی ، متخصص داخلی بیمارستان سوانح سوختگی و ترمیمی امیرالمومنین (ع)